Geluidsontwerp voor film

Films zonder muziek zouden op zijn zachtst gezegd… saai zijn. De soundtracks van films krijgen evenveel herkenning als de film zelf, en terecht – we mogen die gedenkwaardige Ennio Morricone OST’s (Original Sound Tracks) niet vergeten die goede films in meesterwerken hebben veranderd. MAAR, “filmgeluid” is veel meer dan muziek: vandaag hebben we het over alle geluiden (foley), effecten (en ook dialogen) die je in een film kunt vinden en hoe ze gemaakt zijn. 

Geluidsontwerpers zijn een sleutelfiguur in de ontwikkeling van een film: ze zorgen ervoor dat de dialogen luid en duidelijk zijn, dat de balans tussen geluidseffecten, muziek en dialogen optimaal is en dat elk klein stukje op zijn plaats valt om een unieke audiovisuele ervaring te creëren.

De definitie van geluidsontwerp

Geluidsontwerp werd naast het hele filmproductieproces vanaf 1926 ontwikkeld. De Warner Bros film “Don Juan” was de eerste film waarin het geluid en de beelden werden gesynchroniseerd – houd er rekening mee dat we het (nog) niet over dialogen hebben, het was alleen muziek en geluidseffecten – maar voor die tijd behoorlijk revolutionair.

Bovendien is het ontwikkelen van een speelfilm soundtrack een hoop werk en tegenwoordig bestaan geluidsteams uit verschillende figuren met verschillende taken – tot het punt waarop de Academy Awards worden uitgereikt voor “Best Sound Editing” en de “Best Sound Mixing”, en dat vertelt je een klein beetje over hoe ingewikkeld, divers en gelaagd het proces van het creëren van geluiden voor een film is.

De geluidseffecten

Geluidsontwerpers zijn verantwoordelijk voor het tot leven brengen van de filmscènes door geluiden toe te voegen (je dacht toch niet dat onweers- en sneeuwstormgeluiden tijdens de shooting worden opgenomen?) die meestal afkomstig zijn uit geluidseffectbibliotheken die commercieel beschikbaar zijn voor geluidsmakers en professionals.

Om meer unieke geluiden te hebben om zich te onderscheiden van andere films, of simpelweg omdat een geluid niet in de bibliotheek te vinden is, moeten geluidseditors nieuwe geluiden creëren/opnemen. In ‘The Irishman’ ging Scorsese’s aandacht voor detail nog een stap verder en liet zijn team het geluid van elke auto in de film opnieuw creëren om met de echte versie ervan te matchen – dit vereiste enkele dagen op het veld om de motorgeluiden van verschillende huurauto’s op te nemen. Over toewijding gesproken.

Het creëren van nieuwe geluiden is niet altijd een 1:1 type toepassing: soms moet je creatief zijn en met … ‘alternatieve’ oplossingen komen: in ‘A Quiet Place’, werden de geluiden van de wezens verkregen door het verpletteren en hanteren van verschillende groenten en op vreemde manieren dingen erin te slaan, en de effecten in de post toevoegen. De Netflix film “Bird Box“, had een ‘sensorische deprivatie’-concept in zijn plot dat bestond uit wezens waar je niet naar kon kijken. De wezens werden geïdentificeerd door geluiden gemaakt uit een mix van gefluister en bijengeluiden.

De kunst van Foley

Als het creëren van nieuwe geluiden niet genoeg was, is er ook nog een andere discipline genaamd Foley, die vergelijkbaar is met het creëren van aangepaste geluiden, maar dan in realtime: dus terwijl de geluidmakers de huidige scène bekijken. Ietwat vergelijkbaar met het nasynchroniseren van stemmen, door in realtime op te nemen terwijl de scènes voorbijgaan. In die studio’s wordt er gestampt, gesprongen, geslagen of geschreeuwd terwijl de beelden in real-time worden bekeken. Houten deuren die al tijden geen olie meer hebben gezien, worden bijvoorbeeld gebruikt om een ‘krakende boot’-effect na te bootsen.

‘The Hateful Eight’ is een mooi voorbeeld: omdat Tarantino voor deze film de dialogen opnieuw moest opnemen (wat hij niet graag doet), ook de omgevingsgeluiden waren verdwenen. Zijn geluidseditor besteedde meer dan 200 uur aan het recreëren van elk afzonderlijk geluid, van de eenvoudige voetstappen van elk personage dat op de scène liep tot alle gekras en geklingel en nog veel meer. Een hoop werk dus!

Dialoog

Alle goede geluiden en muziek zouden te kort schieten als het belangrijkste deel van de film niet perfect is: de dialogen. Daar is een heel team aan gewijd, dat ervoor zorgt dat elk deel van de spraak en gesprekken glashelder is.

Om een goed resultaat te garanderen, is het gebruikelijk dat de extra’s volledig stil zijn. Zelfs als er een scène is met een luidruchtige menigte, zullen ze dat alleen maar nabootsen – de juichende geluiden en het geschreeuw worden pas in de post toegevoegd, om zich tijdens het filmen te concentreren op de dialoog van de hoofdpersonen.

Alles samen mixen

https://www.youtube.com/watch?v=z–J_eZZvkY

Het laatste deel is het mix-proces: net als bij het mixen van muziek, is het de bedoeling om de luidere geluiden te verlagen, de zachtere te verhogen en een mooie balans te hebben van spraak, effecten, geluiden en achtergrondmuziek.

De keuze voor het mixen is ook een artistiek hulpmiddel om de boodschap van de film beter over te brengen: in ‘There Will Be Blood’ gebruikte Michael Semanick de rauwheid van de soundtrack om het gevoel van geweld in de film te versterken. Wanneer het booreiland explodeert, draagt een mix van rustige en luide momenten bij aan een gevoel van rusteloosheid. Een werk van kunst.

Het eindresultaat? Jij beslist

Er zijn goede films en dan zijn er geweldige films. Kun je je een van die films herinneren waar je kippenvel van kreeg? Was het nu puur vanwege de plot was of dat de keuzes voor geluid, muziek en mixen hielpen om het resultaat te bereiken: je zult misschien verrast zijn.

Welke film heeft volgens jou het beste geluidsontwerp aller tijden? Laat het ons weten met een reactie!

Toon alle blogs door Larry