Cassettes – de onsterfelijke behoefte aan nostalgie

Alles wat oud is, wordt weer nieuw. De onsterfelijke behoefte aan nostalgie (zelfs als je het tijdperk niet eens hebt meegemaakt) is merkbaar, zeker wanneer Rihanna, Taylor Swift en Nas hun muziek niet alleen op vinyl, maar ook op cassette beginnen uit te brengen. Waar gaat de hype over? Is er iets speciaals aan cassettes, dat we gewoon nog niet weten? Laten we dat uitzoeken… 

? ? ?

Alles komt terug

De stijging van de verkoop van vinyl is op zich al indrukwekkend. Sinds 2006 is het niet gestopt met groeien tot het punt dat vorig jaar (2020) alleen al in de VS 27,5 miljoen LP’s werden verkocht. Niemand durft meer over vinyl als een trend te spreken. Nu lijkt het erop dat de cassette aan de beurt is. Hoewel het nog steeds peanuts is vergeleken met vinyl, is de verkoop de afgelopen 10 jaar flink gegroeid, in 2019 werden 75.000 cassettes verkocht.

Maar hoe zit het in vredesnaam met het recyclen van het oude? Klassieke cassettespelers zijn vrij blokkerig en vergen wat geduld in vergelijking met hun digitale opvolgers. Nu heeft iedereen op zijn mobiel een digitale speler in zakformaat. Waarom zou je je leven ingewikkeld maken?

Een korte blik op de geschiedenis

De cassette is ontwikkeld door Nederlander Lou Ottens, werknemer van Philips in Hasselt, België. Het werd in september 1963 geïntroduceerd. In de jaren ’70 en ’80, toen de cassette op de voorgrond kwam en het belangrijkste opnameformaat van zijn tijd werd, was het een 50/50 tussen geluid en functionaliteit. De grootste concurrenten van cassettes, reel-to-reel en vinyl, waren duur en omvangrijk, terwijl cassettes draagbaar, compact en vrij universeel waren, grotendeels dankzij de uitvinding van de boombox in 1966 en de iconische Sony Walkman in 1979. De cassette was een tijd de bestseller op de markt, maar werd later verpletterd door wat in wezen een upgrade van zichzelf was. Dit was, natuurlijk, de CD (compact disc). Ze waren net zo goedkoop en mobiel als de cassettes, en het beste deel: je hoeft ze niet om te draaien of terug te spoelen. Tegen 2000 hadden cassettes hun ondergang bereikt en was de schade aangericht. Ooit was de stijgende leider van draagbare muziek en kwaliteitsgeluid geslonken tot slechts 5% van de markt. Bijna niemand kocht, verkocht, maakte of luisterde naar cassettebandjes.

Een behoefte om muziek vast te houden

“We zijn lang genoeg losgekoppeld van muziek als een fysiek iets nu vinyl en cassettes niet alleen nostalgisch aanvoelen, ze kunnen bijna buitenaards aanvoelen”, zegt John Kannenberg, directeur en hoofdcurator van het Museum of Portable Sound. “Vanaf het moment dat digitale muziek de fysieke muziek begon te overtreffen, was het slechts een kwestie van tijd voordat de slinger terug zou slaan voor een segment van de markt.”

Het gevoel ‘muziek’ in de vorm van een vinylplaat of een cassette in je handen te houden, is iets wat tegenwoordig niet meer zo gebruikelijk is is iets, dat is tegenwoordig niet zo gebruikelijk. Er zit een zekere warmte in het proces om een cassette uit de doos te halen, in een cassettespeler te stoppen en te laten draaien. Het is allemaal een soort ritueel; een moment waarop je je muziek moet ‘voorbereiden’ voordat je kunt luisteren. Het feit dat er muziek is opgenomen op een echte band die ronddraait in de machine die je vasthoudt, wekt de kleine ingenieur in ons allemaal, en de extra hoeveelheid moeite die in het luisterproces is gestoken, zou de hele sensatie een tandje hoger kunnen maken. Bovendien: het geluid van een cassette heeft een karakter als geen ander, streelt je oren met analoge warmte en een heerlijk en diep nostalgisch sissend geluid. Leonid Bershidsky van de Los Angeles Times zegt: “Ik kan me niet herinneren dat ik er plezier aan beleefde om altijd opgekauwde cassette terug in de cassette te moeten rollen, maar het is belangrijk als je een analoge wereldervaring met je muziek wilt”. (LA-tijden, 2019)

Er zijn nog steeds geen gegevens over de verkoop van de cassette in 2020, maar veel consumenten kopen tegenwoordig cassettes waar ze niet naar luisteren, gewoon voor de romantiek en hun uiterlijk, zoals iemand die een kunstwerk koopt. En daar is niets mis mee, door cassettes te kopen blijf je de artiesten steunen, ook al wordt die cassette nooit afgespeeld.

En laten we duidelijk zijn, er is niets mis met het luisteren naar muziek op Spotify of YouTube, in feite is het geweldig. Onze technologische vooruitgang heeft muziek en het luisteren naar muziek nog toegankelijker gemaakt. Fantastisch!

Een deel van de cultuur

Cassettes waren een groot deel van het radicalisme van de jaren ’80. Cassettes werden niet gekocht vanwege hun warme en mooie geluid, ze werden gekocht omdat ze goedkoop waren. Je kon zelfs muziek van dure platen kopiëren als een vroege vorm van muziekpiraterij! Grote platenlabels en maatschappijen brachten bepaalde soorten muziek niet uit, dus namen de bands het zelf op en verkochten ze cassettes tijdens hun shows. Als je graag nieuwe muziek ontdekt, koop dan een cassettedecorder: verzamelaars van hiphopgenres beschouwen de cassette ook als de toegangspoort tot het ontdekken van muziek uit de jaren ’80 en Jaren ’90 die misschien alleen op dit formaat zijn uitgebracht, vergelijkbaar met de jacht op 45’s, maar dan zeker goedkoper.

Ben jij een fan van de cassette? Ben je een nieuwkomer in het cassettespel, of dwaal je al sinds de jaren ’80 rond op de cassettemarkt? We horen graag jouw verhaal! Laat hieronder een reactie achter!

???

Bronnen:

The Unlikely Cassette Comeback isn’t over yet: Sales are up in 2019, Charara 2019. Published in Wired

Classic cassette tapes are making a comeback, Bowe Tucker 2021. Published in Gearpatrol

Column: Cassette tapes are making a comeback. But it’s about the culture, not the sound, Bershidsky Leonid 2019. Published in Los Angeles Times

Toon alle blogs door Larry