10 klassieke meesterwerken die je moet kennen

Terwijl de houdbaarheidsdatum van huidige hitparadenummers steeds korter wordt, zijn sommige klassieke werken van beroemde componisten moeilijk te overtreffen in termen van levensduur. Hier is slechts een kleine selectie van de vele tijdloze klassieke meesterwerken.

1. Johann Sebastian Bach: Brandenburgse concerten

Als je eerst een helse klus doet en dan geen honorarium of een baan krijgt, en de werken worden niet eens uitgevoerd, dan is er iets door het spreekwoordelijke putje gegaan. Dit is precies wat Johann Sebastian Bach overkwam met de “Brandenburgse Concerten” (Brandenburg Concertos) die hij componeerde voor markgraaf Christian Ludwig van Brandenburg. Het is duidelijk dat de sympathieke componist zijn baroktijd ver vooruit was. Deze composities behoren nu immers tot Bachs grootste klassieke meesterwerken.

2. Georg Friedrich Händel: Messiah

In de tijd van de al lang bestaande legendarische componisten was het niet ongebruikelijk dat mensen tijdens hun leven werden verwaarloosd. Händel daarentegen kon tijdens zijn leven van zijn roem genieten, was succesvol in Engeland en wereldberoemd. “Messiah” komt uit zijn creatieve geest, een werk dat gewijd is aan een religieus thema in drie delen. Wie ook maar op afstand luistert, zal onder de indruk zijn van de virtuoze complexiteit en de eenvoud van de compositie. Händel wilde zonder barrières componeren. Hij wilde dat het publiek zijn boodschap begreep. En hij moet een echte vingervlugge en sneldenkende ideeënbron geweest zijn. Hij had slechts een recordbrekende 24 dagen nodig voor het monumentale werk “Messiah”.

3. Sergej Rachmaninow: Pianoconcert nr. 3 in d mineur

De met een Oscar bekroonde filmklassieker “Shine” (1996 – dr. Scott Hicks) vertelt het verhaal van de pianist David Helfgott, die enkele jaren in psychiatrische inrichtingen doorbracht wegens een schizo-affectieve stoornis. Hoewel de ziekte niet volledig te genezen is, herwint hij zijn kracht en keert triomfantelijk terug op het podium als voormalig wonderkind. Legendarische partituurnummer in dit filmische melodrama is het 3e pianoconcert van Sergei Rachmaninoff; de virtuoos had het concerto met zo’n hoge moeilijkheidsgraad en spectaculaire passages gecomponeerd dat het als onspeelbaar werd beschouwd.

4. Antonio Vivaldi: De vier jaargetijden

Vivaldi’s “De vier jaargetijden” (Le quattro stagioni) weerspiegelen het natuurlijke verloop van het jaar; en dus bestaat het werk dan ook uit vier concerten. De Venetiaanse componist gebruikt onconventionele stijlmiddelen. Hij imiteert het zingen en gekwetter van vogels en stopt niet bij de muzikale uitvoering van een onweersbui en een sneeuwstorm. Hij verwikkelt dit in een complexiteit die in de barok opzien baarde en die de Vier Jaargetijden tot op de dag van vandaag tot een van de meest uitgevoerde werken uit de barok heeft gemaakt. Een prachtig stuk voor de muzikale schatkist.

5. Joseph Haydn: Londense symfonieën

Het feit dat Haydn de leraar van Beethoven en de vriend van Mozart was, geeft al een kleine indruk van zijn vaardigheden en belang. In feite was hij een componist met een ongelooflijke productiviteit. Gezien de meer dan 100 symfonieën uit zijn pen, zou je kunnen denken dat hij aan de lopende band muzikaal werk leverde. Zoals bekend was dat niet het geval, maar werd het steeds beter. Toch leken zijn creativiteit en perfectionisme pas echt aangewakkerd toen hij na zijn ontslag op reis kon gaan. Zijn laatste symfonieën schreef hij in Londen. En deze “Londense symfonieën” (The London symphonies), vooral nrs. 99-104, worden door de professionele wereld omschreven als de hoogtepunten van zijn werk.

6. Bedřich (Friedrich) Smetana: De Moldau

“De Moldau” (Vltava) is het bekendste stuk van de Tsjechische componist Bedřich Smetana. Het komt uit de symfonische cyclus “Mijn Vaderland” (Má Vlast ) en zet op een unieke manier de loop van de gelijknamige rivier, de grootste rivier van Tsjechië, ook wel de “Boheemse Zee” genoemd, op muziek. Smetana zet natuurbeelden om in klanken en “De Moldau” is in Tsjechië allang een soort vervangend volkslied geworden. Trouwens: toen Smetana dit complexe werk in 1874 liet uitvoeren, was hij zelf al volledig doof!

7. Gustav Mahler: Het lied van de aarde

“Het lied van de aarde” (Das Lied von der Erde) van Gustav Mahler wordt vooral gekenmerkt door zijn unieke formele ontwerp. De opeenvolging van delen is gebaseerd op de symfonie, zware hoekbewegingen benadrukken de sonatevorm op basis van de strofestructuur . De verlichting van C mineur naar C majeur volgt het principe van de opklimming tot het laatste deel. In dit verband is het interessant op te merken dat Mahler de hoogste eisen stelde aan de musici in zijn. En daarbij verkende hij de grenzen van verschillende symfonische genres. Gustav Mahler stierf 110 jaar geleden.

8. Franz Schubert: Winterreis

Franz Schubert schetst een somber beeld in zijn cyclus “Winterreis” (Winterreise), die hij in 1827 componeerde. Op sombere toon vertelt hij het verhaal van een eindigende liefde en het droevige pad van de verachte. De gruwelijke nummers waren destijds allesbehalve mainstream, veel van de hedendaagse luisteraars schrokken van de indrukwekkend gevierde droefheid. Schubert creëerde het werk een jaar voor zijn dood. En zo wordt de Winterreise door huidige uitvoerenden opgevat als een muzikaal beeld van de weg van de mens naar zijn graf.

9. Wolfgang Amadeus Mozart: Een kleine serenade

Het is nog steeds onduidelijk hoeveel delen Mozarts “Een kleine serenade” (Eine kleine Nachtmusik) oorspronkelijk had. Er zijn vijf delen in de oeuvrecatalogus van Mozart; helaas ontbreekt het tweede deel. Het is niet bekend of de bladzijden met opzet zijn verwijderd. Het kan ook zijn dat ze verloren of vergeten zijn. De klassieke geruchtenmolen blijft pruttelen. De serenade is in ieder geval een muzikaal meesterwerk en op zich al zo complex als een symfonie. En het is prachtig.

10. Ludwig van Beethoven: Vreugde, schitterende godenvonk

Een heel bijzondere versie van de Negende Symfonie werd in 2003 door het Londense veilinghuis “Sotheby’s” verkocht voor maar liefst drie miljoen euro. Beethoven had opnieuw de 575 pagina’s van zijn grote symfonie gecorrigeerd. Hij was boos over hoe slecht de kopiisten zijn handschrift hadden ontcijferd. De boze opmerkingen van Beethoven zijn dus vereeuwigd in dit exemplaar van zijn werk; klachten die de meester op de rand van de bladmuziek schreef. Een van de meest bekende stukken is natuurlijk “Vreugde, schitterende godenvonk” (Freude schöner Götterfunken). De op muziek gezette versie van Friedrich Schillers “Lofdicht aan de vreugde”(Ode an die Freude) is immers een van de meest gespeelde stukken ter wereld en sinds 1985 de hymne van de Europese Unie, die toen nog Europese Gemeenschap heette.

Jouw Feedback: 10 klassieke meesterwerken die je moet kennen

Welk klassiek stuk is jouw favoriet?

Toon alle blogs door Larry